“Dit contact is zo mooi en bijzonder; je bent écht een maatje voor de ander”

In 2020 sloot Esmee Joosten zich aan bij het maatjesproject Mate4You. Deze keuze kwam niet uit de lucht vallen. “Tijdens mijn opleiding Maatschappelijk Zorg werkte ik veel met groepen cliënten. Nu ik Social Work studeer, wil ik mijn horizon verbreden. Ik wil graag écht contact maken door één op één aan het proces van mijn cliënt te werken. Deze ambitie sluit perfect aan bij Mate4You. Daar word je namelijk voor een jaar lang aan iemand gekoppeld. Ik werd gekoppeld aan Adama, een jonge vrouw uit Gambia. Natuurlijk zie ik haar niet als mijn cliënt, maar echt als m’n maatje”.

“De eerste ontmoeting tussen Adama en mij vond ik wel spannend. Ik wist niet aan wie ik gekoppeld zou worden en Adama spreekt alleen Engels. Ik was zelf wat onzeker over mijn Engels, maar door de open houding van Adama heb ik hier meer vertrouwen in gekregen. Als maatje geef ik haar meer vertrouwen in haar zelf. Het was mooi om te zien dat er op die manier al direct een wisselwerking tussen ons ontstond. Er was gelijk een connectie!”, vertelt Esmee. Adama vult aan: “Ik vond de eerste ontmoeting geweldig! We hadden meteen al een klik, deelden humor en leerden elkaar kennen”.

Toekomstplannen
Door de coronamaatregelen zijn de mogelijkheden om samen leuke dingen te doen helaas beperkt. “Ik vind het wel jammer, maar we hebben veel ideeën voor wanneer het weer mag: een bezoek brengen aan musea, een moskee, de markt in Nijmegen, etc. Nu houden we het veel bij wandelen door Nijmegen, zodat Adama de stad leert kennen. Soms kom ik ook wel eens bij haar in het AZC. Interessant, want zo maak ik ook kennis met haar wereld.”

Écht contact
Inmiddels kennen Esmee en Adama elkaar een stuk beter en zijn ze een echte band aan het opbouwen. Adama vindt het “de beste band die ze ooit heeft gehad” en ook Esmee noemt hun band bijzonder hecht. Ze legt uit: “Adama zit nog in afwachting van haar verblijfsvergunning. Dat brengt een hoop onzekerheden met zich mee. We weten niet hoeveel tijd we nog met elkaar kunnen doorbrengen. Dit maakt onze band heel speciaal en maakt dat we van elke dag genieten. Het is echt iets moois, we spreken vaak onze waardering voor elkaar uit. Ondanks corona hebben we elkaar goed leren kennen”.

Reality check
Over hun meest bijzondere ervaring hoeven beide dames niet lang na te denken. Dat was het moment dat Esmee een cadeau gaf aan Adama. Esmee: “Vanuit de organisatie mocht ik Adama en haar zoon verrassen met een cadeau. Adama was hier zo dankbaar voor, dat ze moest huilen. Het was voor mij een besef van de realiteit, dat Adama – ook al is ze van dezelfde leeftijd als ik – geen geld heeft om zomaar leuke dingen voor zichzelf of haar zoontje te kopen. Haar ontroering raakte mij zo erg, dat ik het zelf ook niet droog kon houden”.

Zou je anderen aanraden om ook maatje te worden?
“Jazeker! Het geeft een heel voldaan gevoel. Ik kan er echt voor Adama zijn. Dit contact is erg mooi en bijzonder, het is bijna niet te omschrijven. Deze één op één vorm van begeleiding is ook zo anders dan groepsbegeleiding. Je leert er veel van over jezelf. Daarnaast is er bij Mate4You een hele groep met maatjes waar je normaal gesproken groepsactiviteiten mee doet. Ook superleuk! Zo leer je nog meer mensen kennen”, aldus Esmee. . 

“Özlem is een heel dappere vrouw, ik leer veel van haar”

Toen Jannah in mei 2020 afstudeerde - midden in de coronacrisis – had ze veel tijd over. Het interesseerde haar al langer om vrijwilligerswerk te doen. Online kwam ze in aanraking met het Samenspraakproject van Het Gilde. In juni werd ze gekoppeld aan Özlem, een Turkse vrouw.

"De match tussen Özlem en mij was verrassend positief!", vertelt Jannah. "Tijdens mijn intakegesprek had ik aangegeven dat het me leuk leek om gekoppeld te worden aan iemand uit het Midden-Oosten. Dat leek me een mooie aanvulling op mijn studie Conflicts, Territories & Identities en mijn afstudeeronderzoek in Jordanië. Ook wilde ik graag beter worden in Arabisch. Er was niet direct een match tussen mijn zoekwensen en de beschikbare deelnemers. Er was wel een enthousiaste en leergierige Turkse vrouw. Ik liet me verrassen en werd gekoppeld aan Özlem. Hoewel ik geen Arabisch van haar leer, leer ik wel een heleboel andere dingen van haar. Ik krijg veel energie van Özlem als persoon, ze is een heel inspirerende vrouw".

Gedeelde interesses
"Özlem en ik praten vaak over belangrijke onderwerpen die ons beiden interesseren. Ze heeft een interessante kijk op internationale politiek, religieuze minderheden en vrouwenrechten. We praten over geloof, de Nederlandse en Turkse taal, onze culturen en onze persoonlijke levens. Ook geeft ze me een kijkje in het leven van een politieke vluchteling in Nederland. Ik kom bijvoorbeeld bij haar op bezoek in het AZC en help haar gesprekken met de immigratiedienst voor te bereiden. Daarnaast leer ik onverwachts ook over de Nederlandse taal en cultuur! Blijkbaar is het heel bijzonder dat wij iemand al van tevoren bedanken (‘alvast bedankt!’), bijvoorbeeld in een zakelijke e-mail. Daar moest Özlem erg om lachen".

De eerste ontmoeting
"Het eerste contact was een beetje onwennig en nog erg aftasten. Hoe goed spreekt Özlem al Nederlands? Waar praat zij graag over en waarover juist niet? We hebben doelen opgesteld en praktische zaken besproken. In het begin waren we constant bezig met elkaar begrijpen. Dat is best intensief. En klikt het überhaupt? Gelukkig wel! Vanaf het begin af aan lachten we veel samen. We delen veel dezelfde interesses. Özlem is echt een leuk, sociaal mens".

“Kardeş”
Inmiddels zijn we een paar maanden verder. Jannah en Özlem komen nu ook bij elkaar thuis. Jannah: "We koken voor elkaar, nemen de week door. In de zomer ben ik met m’n moeder en zusje naar de viskraam gegaan waar Özlem werkte. Daar hebben we samen vis gegeten, heel gezellig! We proberen ondanks corona zo veel mogelijk in contact te blijven en het gezellig te houden. We zijn een leuke vriendschap aan het opbouwen. Het voelt echt steeds meer als een soort familieband. Ze noemt mij altijd kardeş, wat ‘klein zusje’ betekent in het Turks. Hoewel ik 25 ben en zij in de 40 is, merken we eigenlijk niks van het leeftijdsverschil".

Het belang van een taalmaatje
Of Jannah het anderen zou aanraden om ook (taal)maatje te worden? "Absoluut! Ik snap dat iedereen druk is en dat het lijkt alsof een taalmaatje zijn veel tijd kost. Maar eigenlijk hoef je maar één uurtje per week met iemand af te spreken, online of fysiek. Je bent van ongekende waarde voor iemand die de taal niet goed beheerst. Je helpt je taalmaatje sociale binding aan te gaan in Nijmegen en biedt hem of haar zo een oprechte kans om een leven op te bouwen in Nederland. Juist in coronatijd zijn mensen in het AZC een heel kwetsbare doelgroep. Soms is het uurtje met mij het enige Nederlandse contact dat Özlem heeft in de week. Dat is zeer waardevol. Daarnaast krijg je er zelf ook veel energie van en word je geïnspireerd door intrigerende verhalen. Ik zou het zeker iedereen aanraden!". 

“De kruisbestuiving tussen mij en mijn maatje maakt dit vrijwilligerswerk zo leuk en leerzaam”

Niet alle kinderen krijgen thuis voldoende ruimte en aandacht die nodig is om fijn op te groeien en zelfvertrouwen te ontwikkelen. Daarvoor is project Jij&Ik in het leven geroepen: een maatjesproject dat kinderen op spelenderwijs extra aandacht biedt. Freddy is vrijwilliger bij dit project en op dit moment maatje van een meisje van 9 jaar. Zij heeft wat extra aandacht nodig omdat de thuissituatie zeer hectisch is, waardoor ze wat ondersneeuwt. Haar maatje komt 1 dagdeel in de week bij Freddy thuis en krijgt daar de volle aandacht. “Ik vind het mooi om te zien dat ze steeds vertrouwder raakt, meer van zichzelf laat zien en zekerder is geworden”, aldus Freddy.

Freddy heeft veel met mensen en kinderen gewerkt. Het was voor haar dan ook geen moeilijke beslissing om na haar pensionering maatje te worden bij project JIJ&IK. “Het leuke van dit project is dat het heel laagdrempelig is, iedereen – met of zonder professionele ervaring - kan een maatje van een kind of jongere worden. Mits je het leuk vindt om met kinderen om te gaan, natuurlijk. Je leert je maatje op een speelse, ontspannen wijze heel goed kennen en kunt zo, behalve een leuke tijd hebben samen, ook ondersteunen".

De eerste ontmoeting
Iedere vrijwilliger wordt door de professional van het project gekoppeld aan een kind. Er wordt kennis gemaakt met het maatje en ouder(s) en gekeken of het matcht. Dan ga je van start. Freddy: “In het begin was mijn maatje een heel erg verlegen en timide kind. Ik ben toen rustig met haar begonnen. Ik gaf haar veel ruimte en keuzevrijheid en vertelde over mezelf, zodat zij ook gestimuleerd werd om over haar te praten. Tegelijkertijd bracht ik ook structuur in; dat geeft haar houvast. Alles uiteraard met luchtigheid en humor. Vaak speelden we spelletjes. Niet alleen leuk, ik kan er ook uit afleiden hoe mijn maatje is: hoe gaat ze om met winst en verlies? Speelt ze vals? Wat kiest ze? Zo leerde ik haar goed kennen en waar ze behoefte aan had”.

Een veilige, stimulerende omgeving
“In de loop der tijd zijn we steeds meer verschillende leuke dingen gaan doen. Soms gaan we naar de dierentuin, bioscoop, speeltuin, bibliotheek of het museum. Maar vaak blijven we ook thuis en knutselen we, maken we zelf slijm of bellenblaas, bakken we een taart of gaan touwtje springen. Meestal laat ik haar kiezen, maar ik geef ook wel eens aan dat ik ergens geen zin in heb, en kijk dan hoe ze daarop reageert. Dat vind ik belangrijk: dat ze leert wat een gelijkwaardige relatie inhoudt. Dat helpt haar ook om háár grenzen aan te geven. Ik probeer een omgeving voor haar te creëren waar ze zich op haar gemakt voelt en lol kan maken. Een omgeving waar ze zichzelf mag zijn en leert om voor zichzelf op te komen. Een rustige plek waar ze haar kracht naar boven kan laten komen”.

Zelfvertrouwen en kracht
”Langzaam maar zeker raakt ze steeds meer op haar gemak. Ik laat meer los, en die vrijheid pakt ze ook. Ze stelt zich meer naar me open en leert beter haar gevoelens te uiten. We hebben een vertrouwelijke, hechte band. Ze is echt open gebloeid en zekerder dan voorheen. Waar ze me bijvoorbeeld eerst gek aankeek als ik zong in de auto, doet ze dat nu uit zichzelf. Ook thuis – ondanks de hectiek - en op school gaat het beter; ze komt meer voor zichzelf op. Dat vind ik het allermooiste aan dit vrijwilligerswerk: een kind zien groeien en opbloeien tot een vrijer persoon, dat meer zelfvertrouwen krijgt en meer zichzelf durft te zijn".

Kruisbestuiving
“Niet alleen leer ik mijn maatje dingen. Andersom ook. Door haar bekijk ik de wereld ook weer op een andere, frisse manier. Dat is leuk en stimulerend. Je doet weer dingen die je als volwassenen niet meer doet, zoals knikkeren of dansen. Het speelse van vroeger komt weer terug in je leven. Ik leer opnieuw de jeugd beter te begrijpen, doordat ik bijvoorbeeld bij haar zie wat er op social media gebeurt. Die kruisbestuiving is wat dit vrijwilligerswerk ook zo leuk maakt. Als je de tijd en ruimte hebt, doe het! Maatje zijn voor een kind is echt een verrijking voor je leven. Het is een inspirerende afwisseling van je normale werk, dat vaak cognitief van aard is. Dit geeft je op een andere manier heel veel energie”. 

“Ik ben geen hulpverlener, maar echt een maatje; ik loop gewoon een stukje mee.”

Sabine is vrijwilliger bij buddyzorg. Eén keer per week gaat ze langs bij haar maatje, iemand die fysiek en mentaal kwetsbaar is en liever niet bij naam wordt genoemd. Door corona zijn activiteiten buitenshuis niet meer mogelijk – op een korte wandeling na. ‘We praten vaak gewoon over koetjes en kalfjes, de dagelijkse beslommeringen. “Gewoon” is van grote waarde voor mijn maatje. Samen naar een situatie kijken geeft meer overzicht en perspectief.’

Een goede match

Regelmatig praten ze ook over persoonlijke vraagstukken. Over problematische familiebanden, een zwaar verleden en over zelftwijfel. ‘Om open te kunnen zijn over dit soort onderwerpen, is gelijkwaardigheid erg belangrijk. Een goede match is dan essentieel. Dat is in ons geval uitstekend gelukt! Vanaf het eerste moment hadden we een goede klik’, vertelt Sabine. Ook haar maatje zegt hierover: ‘Het is gewoon heel erg fijn om te weten dat er regelmatig iemand langs komt die tijd heeft voor mij en begrip heeft voor alles wat ik meemaak. Er is een hele goede match gemaakt en dat is wel heel erg belangrijk’.

Openheid en vertrouwen
‘Door die goede match kan ik ook best open zijn over bepaalde delen van mijn persoonlijke leven; over onderwerpen waar we beiden mee te maken hebben. Dat schept een band en geeft ruimte voor meer openheid en vertrouwen vanuit mijn maatje. Omdat ik geen deel uitmaak van het systeem en toch dat vertrouwen geef, kan ik mijn maatje op een laagdrempelige manier helpen successen te behalen. Als we bijvoorbeeld niet alleen over zware dingen praten, maar ook hebben gelachen, is dat van grote waarde voor mijn maatje. Ik zie langzaam steeds meer zelfvertrouwen groeien: mijn maatje durft beslissingen te nemen en zelf richting te geven aan het leven.’

Meer dan vrijwilligerswerk
‘Zien dat mijn maatje vooruit gaat, daar doe ik het voor. Het geeft me enorm veel voldoening. Ik heb gevoel dat ik écht een verschil maak. In het verleden heb ik ook ander vrijwilligerswerk gedaan, meer gericht op activiteitenbegeleiding. Buddy zijn geeft mij persoonlijk veel meer voldoening, omdat het is gericht op inhoud en je echt een band met iemand creëert. Ik zou het iedereen aanraden!’, aldus Sabine. 

Humanitas Nijmegen e.o. regelt een maatje!

Zo ook Suzanne (22) en Anneloes (31). Zij leerden elkaar ruim een half jaar geleden kennen. Eerst spraken ze af in een café om gezellig bij te praten, onder het genot van een glaasje thee. Vanwege corona stapten ze tijdelijk over op videobellen. Suzanne volgt een opleiding op het ROC en vond het moeilijk om contact te leggen met leeftijdsgenoten. Via Humanitas leerde ze Anneloes kennen. Anneloes heeft een drukke baan, maar vindt het belangrijk om als maatje iets bij te kunnen dragen. Suzanne legt uit waar Anneloes haar bij ondersteunt: “Ik weet soms niet goed hoe ik dingen kan formuleren in een Whatsapp als ik een afspraak met iemand wil maken, of hoe ik een gesprekje kan aanknopen. Het is fijn als er dan iemand met je meedenkt en tips geeft.”

Het leven van Suzanne is behoorlijk veranderd in het afgelopen halfjaar. Ze heeft inmiddels contact met een groep jongeren. Vóór corona sprak ze met een aantal van hen regelmatig af om bijvoorbeeld een spelletje te doen, te kletsen of naar het café te gaan. Straks gaat ze dat weer voortzetten. “Suzanne pakte dingen heel snel op en kreeg een steeds vollere agenda. Het was soms moeilijk om een afspraak met haar te plannen, omdat ze het zo druk had”, vertelt Anneloes lachend. Suzanne: “Ik ben blij dat ik Anneloes heb leren kennen. Het klikt tussen ons, ik heb nieuwe vrienden en mijn zelfvertrouwen is gegroeid.”

Voel je je eenzaam, of ken je iemand die graag een maatje wil om te helpen bij het uitbreiden van het sociale netwerk? Laat het ons dan weten. Heb je interesse om maatje te worden of wil je meer informatie? Neem contact op met: Ans Aerts, tel. 06 49758011, a.aerts@humanitas.nl.
Meer info: www.humanitas.nl/afdeling/nijmegen-en-omstreken
of: www.facebook.com/humanitasnijmegen
[foto: Anneke Hymmen]

"Ik vond het spannend, maar het klikte goed!"

‘Op vijfjarige leeftijd heb ik door een auto-ongeluk hersenletsel opgelopen. Pas veel later, op mijn achttiende, werd duidelijk wat er met me aan de hand was. Ik heb nog geprobeerd om te studeren, maar dit bleek te hectisch en te zwaar. Ik heb moeite me te concentreren, heb last van vermoeidheid en ik ben overgevoelig voor prikkels en geluid. Eten in een druk restaurant bijvoorbeeld, is voor mij geen optie. Ik kan een half uur iets ondernemen, en daarna moet ik rusten. Door de omstandigheden woon ik nu met mijn moeder samen.

Op een gegeven moment, dat was in 2016, voelde ik de behoefte om ook eens met iemand anders te praten, en mijn sociale netwerk uit te breiden. Een ambulant begeleider van ‘Professionals in NAH’ kwam met het idee de Hulpdienst te bellen met een gezelschapsvraag, en dat leek me leuk. Ik wilde vaker wandelen in de natuur, koffie drinken en praten over milieuzaken en politiek.

Na een gesprek met een medewerker van de Hulpdienst, kwam een paar weken later een vrijwilliger uit de buurt kennismaken. Ik vond het spannend, maar het klikte goed. We zien elkaar, inmiddels al ruim 4 jaar, wekelijks en praten over van alles en nog wat. Al is het slechts een moment in de week, ik voel dat het wat toevoegt aan mijn leven. Het maakt me vrolijker en geeft betekenis aan mijn dag.’

Meer informatie over Hulpdienst Nijmegen: www.hulpdienstnijmegen.nl / 024-3228280

“Wat wij samen hebben, gaat nooit meer over!”

We hebben echt een klik, ik ben met Diny echt vriendinnen geworden. Voor mij is een vriendin iemand waar je iets mee gemeen hebt. Ik ben nu al bijna 10 jaar met Diny. Het klikt gewoon heel goed, het is altijd gezellig, ik kijk naar haar bezoekjes uit. Diny is gek op mijn kinderen, en komt eens in de 2 weken bij me langs.

Mijn kinderen hebben ook van alles wat anderen, zoals mijn familie, niet altijd begrijpen. Zij snapt dat vanuit haar situatie heel goed. Ik heb verder geen idee wat haar diagnose is, daar praten we ook niet over. Zonder label kijk je ook anders naar elkaar. 

We kunnen goed praten met elkaar. Zij is ook jong van geest, ook al loopt ze tegen de 70. In het begin was het even aftasten, ik werkte toen full time en kwam in de avonduren bij haar. Voor haar was het lastig om ’s avonds de deur uit te gaan. Als je zo bij een vreemde in de kamer komt, heb je niet meteen de grootste verhalen. Eerst kletsten we wat over programma’s die we allebei leuk vonden. Als je met iemand een band wil opbouwen, moet je ook wat van jezelf geven. Iemands kamer geeft al veel aanknopingspunten.  Je probeert iemand op zijn gemak te stellen en een beetje te kijken wat je gezamenlijke hobby’s zijn. Later komen er meer persoonlijke dingen bij. Nu is ze gewoon heel erg vertrouwd.

Toen ik kinderen kreeg , kwam Diny ’s middags bij mij. De kinderen zijn dol op haar. Ze stoeien, rollen op de grond. Het is altijd gezellig, iedereen heeft een leuke middag.

Ze is ook bij me op kraamvisite geweest, dan zie je d’r genieten. Bij een groot feest van haar broer ben ik als maatje met haar meegegaan. Alleen gaan is spannend voor haar, maar samen durft ze wel. Dat vind ik ook heel knap van haar.

Het was niet mijn hoofddoel, maar het is wel fijn om te zien hoe ze vooruitgegaan is. Ze is zó veel gegroeid, ze doet nu ook zelf vrijwilligerswerk. Het ging allemaal wel heel langzaam, duurt echt jaren.

Je moet gewoon een band krijgen dan gaat de rest vanzelf.